Helden sterven jong - Heroes die young

Het was het jaar voor het uitbreken van de oorlog. Aanvankelijk had ze nog wel trouw de schoolklas bezocht en die zomer was ze geslaagd voor haar Mulo A diploma. Haar vader had haar dringend verzocht om een jaar haar studie op te schorten, om thuis de honneurs waar te nemen. Sindsdien was haar leven enorm veranderd. Ze miste het contact met haar leeftijdgenoten. Ze had wel verkering met de jongen van de pont aan de overkant van de kade, die het schiereiland met het centrum van de stad verbond. Het pontje pendelde de hele dag op en neer. Ze zag de aardige jongen regelmatig. Hij kwam wel bij haar thuis en zij kwam bij zijn ouderlijk huis. Met haar verrekijker kon ze over het water kijken, zoekend naar zijn geboortehuis. Niet dat ze daar tijd voor had, want er lag altijd werk op haar te wachten. Nu moest ze ook nog het avondeten bereiden; daarna afwassen en de keuken schoon maken. Dan zou ze met een kop thee in de woonkamer zitten, bij haar vader en moeder met een mand verstelwerk tussen haar moeder en haar in. Haar moeder deed het grove naaiwerk vanwege haar hele slechte ogen. Haar brillenglazen leken wel jampotjes.

Ze naderde al fietsend de haven en zette haar tocht omlaag in. Vanavond, wanneer ze op haar kamer zou zijn, kon ze bij kaarslicht de woorden oefenen in stenografie. Het natekenen van de krullen met potlood of soms met inkt, werkte rustgevend. Het knarsen van haar kroontjespen op het papier, werkte slaapverwekkend. Het liefst had ze een geheime brief in steno willen schrijven. Daarin zou zij dan haar gevoelens van verdriet en onmacht over de oorlog aan het papier durven toevertrouwen. 

Eigenlijk had ze niemand met wie ze haar zorgen kon delen. Nu de avonden al wat donkerder werden, kon ze haar favoriete schilderijen niet langer bekijken in het kunstgeschiedenisboek. Ze hield van de prachtige afbeeldingen. Het kaarslicht zou de liefelijke vormen te veel vervagen. Ze moest geduld hebben tot zondag na de kerkdienst, wanneer haar ouders met een kop thee in de mooie kamer zaten. Ze zou een poging kunnen wagen, wanneer haar moeder even op bed lag, hetgeen steeds vaker gebeurde. Haar moeders gezicht was sterk vermagerd en er lagen donkere kringen onder haar ogen. Ze had weinig kracht. Ze kon niet lang opblijven, laat staan lopen of wat doen. Ondanks haar fragiele gezondheid was moeder Charlotte, naar wie ze vernoemd was, een hele mooie vrouw. Ze had gitzwarte ogen en zacht donkerkrullend halflang haar. Lotta vond haar moeder te mager, zeker voor haar lengte. Haar vader hielp Lotta altijd bij het opdienen van het avondeten. Ze had stiekem gemerkt, dat hij het bord met de meeste inhoud aan zijn verzwakte vrouw gaf. Nu moest Lotta het avondmaal nog voorbereiden. Terwijl ze stevig op haar pedalen doortrapte, bedacht ze, hoe ze het avondeten zou klaarmaken. Er stond nog een vijf kilo zak aardappels en er was zuurkool in de kelder. Het buikspek kon ze in dobbelsteentjes uitbakken. Zodoende had ze ook jus. Ze hoefde bijna niet te trappen. In de verte zag ze het “Rode Dorp” liggen. Zo werd dit gedeelte genoemd vanwege het arbeidersvolk dat hier woonde. Het waren kleine, eenvoudige huisjes, waarvan men beweerde dat de bewoners op “heidenen” leken. Ze hingen, volgens zeggen het communisme aan, en handelden gelijk barbaren. Ze keurden deze vorm van atheïsme af. Lotta ontweek dit gedeelte altijd zoveel mogelijk. Soms moest ze wel door het “Rode Dorp” om bij het buitenbad in de Zaan te komen, tijdens haar oefeningen reddend zwemmen. Ook wanneer ze naar het stadje zelf wilde of naar haar verkering, moest ze wel door het “Rode Dorp”. De aanlegkade van het pontje van haar schoonvader, lag midden in het centrum.